Moet je eens googlen op crowdfunding! Booming! Kickstarter is een bekende naam, maar er zijn veel meer diensten en platformen op dit vlak. Het lijkt wel of de hele economie erom draait. Qua omvang stelt het nog niet veel voor: 14 miljoen in 2012 in Nederland. Maar het groeit explosief en zeker bij vernieuwende initiatieven is het heel belangrijk. En in de creatieve sectoren, zoals de literatuur.

Heb je voldoende draagvlak?

Crowdfunding is een heel interessant fenomeen. Het dwingt je om na te denken over de vraag voor wie je het eigenlijk doet. Als je het alleen voor jezelf doet, dan hoef je bij niemand moeite te doen om hem voor je idee te winnen. Maar dan moet je ook niet zeuren als uiteindelijk niemand geïnteresseerd is. Het gaat ook zelden alleen om klanten om je product te kopen. Je hebt anderen nodig om mee te denken en mee te werken. Wellicht moet je gaan samenwerken met andere ondernemers. Eigenlijk is het koude, eenrichtingsverkeer-consumentisme een heel slecht model. Het versterkt de belangentegenstellingen. Je kunt je beter opstellen als individueel ondernemer in een netwerk waarin iedereen zijn eigen belangen heeft. Wees maar open over ieders belangen en respecteer ze. Dat is tweerichtingsverkeer. En dan moet je voortdurend werken aan het draagvlak voor je ideeën en activiteiten. Crowdfunding is dan een logische aanpak.

Crowdfunding in de literatuur

Vorige week bracht een collega een Nederlandse literaire crowdfundingdienst onder mijn aandacht die bij mij uit beeld was verdwenen: http://www.tenpages.com/. Erg leuk initiatief. Het is overigens niet nieuw, het bestaat al een jaar of vier. Het werkt zo. Je moet proberen 2000 aandelen à €5,- te verkopen. De aandelen moeten verkocht worden aan minstens 100 aandeelhouders. Hiervoor krijg je vier maanden de tijd. Als dit lukt brengt Ten Pages je boek onder bij één van de uitgevers met wie zij samenwerkt. Met de tweeduizend aandelen is een pot gevormd van €10.000,-, waarmee de kosten van redactie, vormgeving en druk kunnen worden gedekt.

Verleidelijk, maar …

Het is verleidelijk, moet ik zeggen. Niet in de laatste plaats omdat ik met ‘In de Tusschentijd’ in de verste verte niet uit de kosten kom. Dit jaar hoop ik mijn tweede boek te publiceren en dan is de financiering toch ‘een aandachtspuntje’. Ondanks de verleidingen kanten heb ik bedenkingen. Ten Pages is volledig gericht op de klassieke weg via een uitgeverij en dat zal niet iedere schrijver passen. Ik wil meer keuzemogelijkheden. Om als schrijver je lezers te vinden moet er een lang traject worden afgelegd. Bij iedere schrijver zal dat traject er weer een beetje anders uitzien en daarmee ook welke stappen er moeten worden gezet. Een schrijver kan voor de diverse stappen aparte dienstverleners in de arm nemen, zoals een redacteur, een vormgever, distributeur, iemand voor de promotie, enz. In plaats van zelf naar al die verschillende loketten te gaan, kan een schrijver ook naar de klassieke, full-service uitgever gaan. In de populaire muziek zie je die variatie wel. Vaak zie je daar ook een groeipad. Een band doet eerste alles zelf. Naarmate de optredens echter toenemen, het publiek groeit en de albums meer aftrek vinden, neemt de behoefte om meer uit te besteden ook toe. En mocht een band echt grootschalig en internationaal gaan opereren, dan zal waarschijnlijk een kleiner label niet meer voldoen en moet er worden gezocht naar een geïnteresseerde major. Dit zou ik ook in de literatuur willen zien.

Een publicatie-platform voor Nederlandstalige literatuur

Misschien wel het grootste gemis is een groot publicatie-platform voor Nederlandstalige literatuur. Een platform waar schrijvers zelf of via een uitgever kunnen publiceren, waar lezers op uiteenlopende manieren kunnen grasduinen door publicaties, waar publicaties in iedere denkbare vorm worden aangeboden (gedrukt, eboek, luisterboek, vervolgverhaal, estafetteverhaal, enz.), waar recensies en lezersreacties zijn te vinden, enz. En waar een organisatie als Ten Pages zijn diensten aanbiedt. Dat zou een perfecte combinatie zijn.

Ik ben wel eens jaloers op schrijvers in de VS, die zelf op Amazon kunnen publiceren en daarmee een enorm bereik hebben. Nu is Amazon nog niet beschikbaar voor Nederlandstalige eboeken en heeft nog geen Nederlandse vestiging. Toch zou ik het jammer vinden als Nederlandstalige literatuur wordt gedomineerd door een Amerikaanse webshop.